Op bezoek bij Omring: 'Het zijn vele individuele verhalen: daar zit de enorme kwaliteitswinst.'

Alle goede dingen bestaan uit 3: na mevrouw van Gelder en haar even passionele verpleegkundige Paula, staken we ons licht op bij de Omringdirectie. Als directeur Zorg is Fred Ter Meer de man als het over persoonsgerichte zorg gaat. En dus als het over RAI/Pyxicare gaat. Hoog tijd voor een uitgesproken stand van zaken.

Vooruitgang kost tijd. En lef.

Fred werkte jaren in de geestelijke gezondheidszorg: 'Daar werken ze veel langer met een gelijkaardige methodiek als RAI/Pyxicare. Wie zich aanmeldt wordt gemeten voor een correcte stand van zaken. Dat wordt halfjaarlijks herhaald maar ook bij het ontslag, waar gekeken wordt naar het resultaat van de behandeling. Het zou goed zijn mocht Nederland RAI meer beleidsmatig omarmen, net als België. Bij de verzekeraars merk ik alvast interesse maar het kan nog beter.'

Daarmee snijdt Fred een actuele discussie aan, maatschappelijk en politiek: 'We zoeken hard naar objectiveerbare criteria waarin je meet welke zorg je verleent. Hier in Nederland zoeken we nu naar goede financieringscriteria. En daar is toch altijd het grote item hoe je cliënten en hun ontwikkelingen in een traject meet.'

Waardevolle data, intern en extern

De manier waarop is cruciaal, vindt Fred: 'RAI moet je op een goede manier afnemen, methodisch en systematisch. Vervolgens gebruik je die individuele cliëntgegevens op een juiste manier, dat is een belangrijk punt. Als je er dan nog managementinfo kan uithalen en op basis daarvan de financiering doet, zou dat prachtig zijn. Maar dat zijn stappen 3 en 4 in ons RAI-traject.' Rome is niet op 1 dag gebouwd: 'We lopen met onze 25 verpleeghuizen redelijk voorop op verschillende vlakken, die innovatiekracht kunnen we zeker inzetten. Al onze 2.500 mensen kennen RAI, dat is al heel wat. Nu zitten we op stap 2 van het traject, van systematische metingen tot aangepaste MDO's & behandelplannen. We doen nu grootschalig onderzoek in 2 afgebakende regio's. De ene werkt met RAI, de andere nog niet. De VU in Amsterdam zal er belangrijke data uithalen, zodat we ons verhaal krachtiger onderbouwen.'

Academisch onderzoek + eigen pilootprojecten

Omring kijkt verder dan de intramurale zorg: 'We experimenteren met RAI in de thuiszorg, waar het nog niet standaard is. Een ander pilootproject is de palliatieve RAI, want we willen expert worden in het begeleiden van de laatste levensfase. Het aantal mensen met ernstige problematiek zal verdubbelen. Daarnaast vertrekken veel kinderen weg naar de randstad. We hebben daar echt een opdracht.'

De ouderenzorg staat voor een omwenteling, vindt Fred: 'De verblijven worden korter, de problematiek zwaarder. We willen mensen langer thuishouden met kortere opnames, intensieve thuiszorg, andere tussenvoorzieningen... Het gaat over de kwaliteit van leven en sterven: veel mensen met dementie lijden in een hoekje, in alle stilte. RAI helpt ons die problematiek te zien, van pijn tot eenzaamheid. Hoe wil ik begeleid worden in mijn laatste fase? Als ik incontinent ben en mijn kinderen niet meer ken, wil ik nog verder? Bij een dementiediagnose willen we tijdig praten over die wilsverklaring.'

Slimmer samenwerken, sterker vooruitgaan

Uiteindelijk moet iedereen mee: 'Dementiediagnoses worden vaak door neurologen of huisartsen gesteld. Maar hoe zorg je dat dat gesprek wordt gevoerd? Als alle partijen in de zorgketen RAI gebruiken, kan je een soort zorgcoördinatie organiseren om dat vast te houden en op te volgen. Dat zou ik prachtig vinden.'

De Omring-voorman beseft dat vooruitgang tijd vraagt: 'Ik zie het een beetje als de Elfstedentocht, waar elke stad zijn regie wil. Er is in onze cultuur een soort aversie voor anderen die bepalen hoe het moet. Samenwerken is dus best nog lastig, ook door het concurrentie-aspect: als wij voor RAI gaan, komen anderen toch met alternatieven. En dan is er nog het idee van not invented here. Maar als je best practices uit RAI haalt, zeg maar die wetenschappelijke evidentie, kom je al een eind. Bovendien bestrijken we 1% van de Nederlandse ouderenzorg, dat is niet slecht.'

Enorme praktijkervaring, enorme kwaliteitswinst

De interne resultaten spreken boekdelen: 'Het zijn vele en vaak individuele verhalen, daar zit de enorme kwaliteitswinst. En daar kom ik mijn bed voor uit. RAI/Pyxicare is een fantastisch instrument om de goede gesprekken te voeren over wat er met mevrouw aan de hand is. Ik deed het ook zelf: een mevrouw met dementiediagnose had blijkbaar een foute diagnose. Want haar toestandbeeld bleek al een jaar onveranderd. Als een cliënte binnenkomt met een brief, zonder daar methodisch en systematisch naar te kijken, neemt iedereen die brief over.'

Fred is blij dat die mentaliteit er niet meer is: 'In de geestelijke gezondheidszorg ondervond ik veel weerstand bij dat gelijkaardige systeem. Maar hier hoor ik niks, iedereen heeft het omarmd. Hoe dat komt? De toegankelijkheid van het systeem, het gebrek aan bureaucratie en het scholingsprogramma dat veel enthousiasme opwekte. Als directie hoeven we het maar beperkt te stimuleren, al is er heel wat werkdruk. Maar RAI/Pyxicare is geen werkdruk.'